بررسی آیین عزاداری در شاهنامه به مثابة رمزگان نشانهشناختی
Authors
Abstract:
شاهنامة حکیم فردوسی از جمله متون ادبیات فارسی به شمار میرود که با توجه به زیرساختهای اسطورهای و اعمال نمادین بسیاری که در آن روایت شدهاست، بر اساس علم نظامهای نشانهشناختی قابلیت بررسی دارد؛ زیرا در بسیاری از قسمتهای این متن، با حوادثی روبهرو هستیم که در قالب یک نظام نشانهای جلوهگر شدهاند. از مواردی که از این منظر قابلیت بررسی دارند، آیینهایی است که شرح آنها در شاهنامه ذکر شدهاست. از آنجا که در علم نشانهشناسی (Semiology) هیچ نشانهای بهتنهایی معنا ندارد و باید در قالب یک نظام نشانهای و در ارتباط با سایر عناصر در روابط همنشینی (Paradigmatic) و جانشینی (Syntagmatic) بررسی شود، این پژوهش بر آن است که به بررسی نظامهای نشانهای مربوط به آیین عزاداری در شاهنامه بپردازد و با ذکر شواهدی از سایر متون کهن، نشان داده شود اعمالی که طیّ یک آیین در شاهنامه اجرا میشود، زیرساختهای اساطیری دارند و این اعمال، نشاندار به شمار میروند و هر یک به معنایی ارجاع میدهند که روزگاری در جامعة آنها کارکردهایی داشتهاند و امروزه آن کارکردها یا فراموش شدهاند، یا تنها در قالب زندگی ایلی و عشایری و در فرهنگ عامه باقی ماندهاند. سیاه پوشیدن، کلاه از سَر برگرفتن، موی کندن، خاک بر سَر ریختن و دُم و یال اسب قهرمان را کندن در هنگام عزاداری وقتی در کنار یکدیگر بررسی شوند، همگی به عنوان عناصری نشاندار هستند که در پی القای معنایی خاص به کار رفتهاند. در حقیقت، قرارگیری این عناصر در کنار هم، به شکلگیری معنا منجر میشود؛ معنایی که شاید از ظاهر متن برنمیآید و چرایی انجام آن بر خوانندة امروزی معلوم نیست. این پژوهش بر آن است تا با تکیه بر آرای فردینان دوسوسور (Ferdinand de Saussure) و پیِر گیرو (Pierre Guiraud) و توجه به زیرساختهای اساطیری، آیین سوگواری را در شاهنامه به مثابة متنی بررسی کند که از نظام نشانهای معناداری برخوردار است.
similar resources
مختصری از آیین پــرورش پهلوانان در شاهنامه
یکی از موضوعات بسیار مهمی که مورد توجه شاعر توس بوده توجه خاص به پرورش انسانها و پیوندهای خانواده و مسئولیت خانواده در پرورش فکری افراد و همچنین جنبههای مختلف آموزش و پرورش و انعکاس موارد فوق در شاهنامه است. علاوه بر این به ارزش فرزند نیز اشاره میکند. پسندیده تر کس ز فرزند نیسـت چـو پیوند فرزند پیوند نیسـت( ب84، ص 61 ) و در آغاز هر داستانی ب...
full textبررسی و تحلیل آیین نیایش در متون حماسی به روایت شاهنامه فردوسی
حماسه های ملی جایگاه تجلی باورها، فرهنگ و رسوم کهن یک قوم می باشند که براساس اسطوره ها و آیین ها خلق شدهاند. آیین ها برای آن که کارکرد اجتماعی خود را از دست ندهند و در گذر زمان فراموش نشوند با باورهای اساطیری مقدس پیوند می یابند. آثار برجستة حماسی نظیر شاهنامه، مهابهاراتا، ایلیاد و ... از مهمترین سرچشمة آگاهی ما از آداب و سنت های گذشتة اقوام ایران، هند و یونان است. این اقوام که خاستگاه یکسانی...
full textمقایسه ی برخی آیین های سوگواری مردم کرمانشاه با آیین های سوگواری در شاهنامه
ایرانیان از دیرباز برای انجام کارهای گوناگون، آیینها و روشهای ویژهای داشتهاند که امروزه بیشتر آنها فراموش شده است. نشانی از این آیینهای فراموش شده را میتوان در برخی از روستاها و شهرهایی که هنوز بر پایهی شیوههای کهن زندگی میکنند، بازیافت. پرسش بنیادین این نوشتار آن است که آیا میتوان همسانیای میان آیینهای شاهنامه با آنچه امروز در استان کرمانشاه برگزار میشود، بازجُست؟ بر این پایه ب...
full textMy Resources
Journal title
volume 21 issue 72
pages 117- 141
publication date 2017-06-22
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023